Δευτέρα 24 Μαΐου 2010

Ένα σπουδαίο μάθημα καράτε από τον Μασατόσι Νακαγιάμα

Mashatoshi Nakayama - Unsu Kata

Στον παραπάνω σύνδεσμο θα βρείτε ένα μοναδικό βίντεο - παρουσίαση του Unsu Kata, ένα βίντεο που αναδεικνύει όλη την ομορφιά του Καράτε. Στο πρώτο μέρος, ο μεγάλος δάσκαλος, ο άνθρωπος που διαμόρφωσε το Σότοκαν Καράτε όπως το γνωρίζουμε σήμερα, εκτελεί το κάτα με άψογο τρόπο. Στο δεύτερο μέρος, αναλύει τις κινήσεις του εφαρμόζοντάς τες σε απόκρουση επιθέσεων. Δείτε το! Είναι ένα σπουδαίο μάθημα Καράτε.



Κυριακή 23 Μαΐου 2010

Τι είναι το karate do?

Το KARATE είναι όχι μόνο το διασημότερο kempo αλλά και μια από τις δημοφιλέστερες πολεμικές τέχνες παγκοσμίως (αν όχι η δημοφιλέστερη). Επειδή το καράτε αναπτύχθηκε μυστικά , σε συνθήκες παρανομίας και δεν ξέφυγε από τα στενά πλαίσια της Okinawa παρά μόνο στις αρχές του 20ου αιώνα που ο Γκιτσίν Φουνακόσι το μεταλαμπάδευσε στην Ιαπωνία, έχει δημιουργηθεί ένα μυστήριο σχετικά με την καταγωγή των διαφόρων ΚΑΤΑ που το συνθέτουν, γεγονός που αυξάνει τη γοητεία του.

    Ας δούμε όμως τι λέει ο ίδιος ο Γκιτσίν Φουνακόσι για την τέχνη που χάρη σ'αυτόν έγινε γνωστή σ'όλο τον κόσμο: " Στην Οκινάβα, μια θαυμαστή και μυστηριώδης πολεμική τέχνη έχει φθάσει ως εμάς από το παρελθόν: το καράτε. Λέγεται πως όταν κάποιος εκπαιδευτεί σε βάθος στις τεχνικές του, μπορεί όχι μόνο να υπερασπίσει τον εαυτό του από οποιαδήποτε επίθεση, χωρίς να καταφύγει στη χρήση όπλων, αλλά και να επιτύχει διάφορα αξιοσημείωτα κατορθώματα, όπως το σπασιμο διαφόρων συμπαγών αντικειμένων με τη γροθιά του ή μιας ξύλινης οροφής με ένα λάκτισμα. Ακόμη ότι μπορεί να σκοτώσει έναν ταύρο με ένα μόνο χτύπημα ή και να συντρίψει τον κορμό ενός μπαμπού με τη λαβή του και άλλα πολλά. Κάποιοι θεωρούν πως σε αυτά τα γεγονότα βρίσκεται και η ουσία του καράτε, αλλά το να πιστεύει κανείς κάτι τέτοιο είναι αστείο. Στην πραγματικότητα η πνευματική αξία του καράτε είναι πολύ ανώτερη από τέτοιου είδους κατορθώματα. Το αληθινό καράτε ντο είναι αυτό: κατά την καθημερινότητα να εκπαιδεύεις το μυαλό και το σώμα σου με πνεύμα ταπεινοφροσύνης ώστε να είσαι έτοιμος στην κρίσιμη στιγμή να υπηρετήσεις με απόλυτη αφοσίωση το δίκαιο."

    Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του karate do μπορούν να συνοψισθούν στα εξής:

    α) Είναι μια άοπλη μαχητική μέθοδος με τεχνικές μεσαίων και μεγάλων απόστάσεων κυρίως, προσανατολισμένη στην αντιμετώπιση ταυτόχρονης επίθεσης πολλών αντιπάλων, β) Η κίνηση που χρησιμοποιεί είναι ευθύγραμμη και μεγάλη έτσι ώστε να βρίσκει το στόχο με τη μέγιστη δύναμη, γ) Εξειδικεύεται στα χτυπήματα (atemi) στα πλέον ευαίσθητα σημεία της ανθρώπινης ανατομίας, δ) Χρησιμοποιεί το "kime" (αποφασιστική τεχνική, τέτοια που να κρίνει την αναμέτρηση) ακόμα και στις αμυντικές τεχνικές (αποκρούσεις) ε) Χρησιμοποιεί τα "ΚΑΤΑ" (φόρμες, μήτρες) ως διαλογιστική και τεχνική εκπαιδευτική μέθοδο, ώστε ο ασκούμενος στο καράτε ντο να επιτύχει απόλυτο συντονισμό αντανακλαστικών/κίνησης/αναπνοής.

    Ο Μασατόσι Νακαγιάμα, από τους ιδρυτές και αρχηγός εκπαιδευτής της Japan Karate Association από το 1955 έως και το θάνατό του το 1987, αναφέρει σχετικά:

    " Το καράτε είναι μια τέχνη αυτοάμυνας με άδεια χέρια, όπου τα χέρια και τα πόδια έχουν εξασκηθεί συστηματικά ώστε να είναι δυνατή η αναχαίτιση κάθε επιτιθέμενου μόνο με την επίδειξη δύναμης, όπως συμβαίνει με τα πραγματικά όπλα...

    ...Το κύριο χαρακτηριστικό των τεχνικών του καράτε είναι το "κίμε". Το κίμε έχει την έννοια μιας εκρηκτικής επίθεσης στο στόχο με την κατάλληλη τεχνική και τη μέγιστη ισχύ στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. Το κίμε μπορεί να εκτελεστεί με χτύπημα ή και με απόκρουση. Πάντως, μια τεχνική χωρίς κίμε δεν μπορεί ποτέ να είναι αληθινό καράτε, έστω κι αν μοιάζει πολύ με καράτε."

    Η εκπαίδευση στο καράτε αποτελείται από τρία κύρια συστατικά: βασικές τεχνικές (kihon), κάτα, κούμιτε. Με τον όρο "βασικές τεχνικές του καράτε" δεν νοούνται μόνο τα διάφορα χτυπήματα (atemi) με τα χέρια (zuki) ή με τα πόδια (geri) καθώς και τις διάφορες αποκρούσεις (uke) στο σώμα (chudan) στο κεφάλι (jodan) ή κατω από τη μέση (gedan), αλλα πολύ περισσότερα. Συνοπτικά, η εκπαίδευση στις βασικές τεχνικέςπεριλαμβάνει: α) εκπαίδευση στη σωστή χρήση των γοφών ως πηγή ισχύος, β)στάσεις του επάνω (kamae) και του κάτω (dachi) μέρους του σώματος, γ)βασικούς βηματισμούς, δ)κίνηση προς όλες τις κατευθύνσεις και με αλλαγή κατεύθυνσης και στάσης, ε) αποφυγή επιθέσεων με απλή μετακίνηση του σώματος (tai sabaki), στ)εκτίμηση απόστασης (maai), ζ)τεχνικές αποκρούσεων και χτυπημάτων.

    Στο παραδοσιακό καράτε της Okinawa η εκπαίδευση στις θεμελιώδης τεχνικές γίνοταν με χρήση του makiwara (ξύλινη σανίδα φαρδιά και ψηλή μπηγμένη ή στερεομένη στο έδαφος, καλυμένη με άχυρο ή πανί στα σημεία επαφής). Με το makiwara οι θεμελιώδης τεχνικές του καράτε εξελίσσοταν σε αληθινά ισχυρά και καταστρεπτικά όπλα. Ο Γκιτσίν Φουνακόσι μάλιστα έχει γράψει σχετικά: "Νομίζω πως δε θα ήταν υπερβολή αν πω ότι η εξάσκηση με το makiwara είναι ο θεμέλιος λίθος για τη δημιουργία ισχυρών όπλων". Το makiwara σήμερα, στις περισσότερες σχολές, έχει αντικατασταθεί από τον βαρύ σάκκο,στόχους, ασπίδες κλπ, εργαλεία επίσης αποτελεσματικά για την καλιέργεια δυνατών βασικών τεχνικών.

    Τα ΚΑΤΑ, οι φόρμες του καράτε ντο, σκιαμαχίες με χρήση προκαθορισμένης σειράς τεχνικών και με συγκεκριμένο ρυθμό, έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκπαίδευση των καρατέκα, όπως άλλωστε και στα περισσότερα παραδοσιακά συστήματα. Αλλά στο καράτε ντο δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως τα κάτα είναι που το χαρακτηρίζουν σαν τέχνη και το διαφοροποιούν από τις Κινεζικές και τις Ιαπωνικές πολεμικές τέχνες. Από την άλλη μεριά, καθώς δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου γραπτά ιστορικά στοιχεία για την καταγωγή του καράτε ντο, τακάτα είναι ο σύνδεσμος με την ιστορία του, ο ζωντανός φορέας της παράδοσης. Τα οφέλη που αποκομίζει ο ασκούμενος στα κάτα είναι πολλά και μεγάλα και αφορούν σε όλους τους τομείς των ικανοτήτων και της υγείας. Συνδιάζουν μυϊκή, αναπνευστική και τεχνική άσκηση, αναπτύσσουν το συντονισμό σώματος και νου, διδάσκουν στρατηγική, είναι ασκήσεις κινητικού διαλογισμού κλπ.


    Σύμφωνα με τον Μασατόσι Νακαγιάμα, τα κάτα μπορούν να διαιρεθούν σε δυο μεγάλες ομάδες. Στην πρώτη κατατάσσονται τα φαινομενικά απλά κάτα που σκοπό έχουν τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης και την ανάπτυξη γερού μυοσκελετικού συστήματος. Η άλλη ομάδα περιλαμβάνει τα κάτα που είναι σχεδιασμένα για την ανάπτυξη της ταχύτητας και καλών αντανακλαστικών. Η σπουδαιότητά τους στην τεχνική κατάρτιση του καρατέκα, μπορεί να κατανοηθεί από το εξής γεγονός: μέχρι το 1920 που το καράτε άρχισε να διαδίδεται στην κυρίως Ιαπωνία, τα κάτα αποτελούσαν το αποκλειστικό περιεχόμενο της εκπαίδευσης του καράτε της Οκινάβα. Οι καρατέκα της εποχής εκείνης, που χρησιμοποιούσαν το καράτε για να προστατεύσουν τη ζωή τους και όχι για άθλημα ή χόμπι, ασκούταν στο καράτε σχεδόν εξολοκλήρου μέσω της εξαντλητικής άσκησης στα διάφορα κάτα. Ο ίδιος ο Γκιτσίν Φουνακόσι ασκούταν για δέκα(!!!) χρόνια στις τρεις φόρμες tekki, πριν του επιτραπεί από τους δασκάλους του (Αζάτο, Ιτόσου) να προχωρήσει σε κάποιο νέο κάτα.

    Σχετικά με το kumite, παραθέτουμε το παρακάτω κείμενο από το βιβλίο του Μασατόσι Νακαγιάμα "The best karate III, Kumite":

    "Το κούμιτε είναι μια μέθοδος εκπαίδευσης, στην οποία γίνεται πραγματική εφαρμογή των τεχνικών επίθεσης και άμυνας που διδάσκουν τα κάτα. Είναι μια πραγματική μάχη μεταξύ δυο αντιπάλων.

    Η σημασία των κάτα στο κούμιτε είναι η εξής: αν οι τεχνικές χρησιμοποιούνται αφύσικα και βεβιασμένα η μαχητική στάση θα καταρεύσει. Επιπλέον δεν μπορεί να αναμένεται καμιά βελτίωση στο κούμιτε αν οι τεχνικές που διδάσκονται στα κάτα δεν εφαρμόζονται με άνεση, ακρίβεια και καθαρότητα (να μην είναι συγκεγχυμένες). Με άλλα λόγια, η πρόοδος στο κούμιτε εξαρτάται απευθείας από την πρόοδο στα κάτα.

    Σαν εκπαιδευτική μέθοδος, το κούμιτε έχει τρεις μορφές: το βασικό κούμιτε, το jiyu ippon kumite (ελεύθερο κούμιτε μιας επίθεσης) και το jiyu kumite (ελεύθερη μάχη).

    Στο βασικό κούμιτε, οι αντίπαλοι παίρνουν θέσεις αντιμέτωποι σε σταθερή απόσταση μεταξύ τους και ο στόχος καθώς και η τεχνική που θα χρησιμοποιηθεί είναι προκαθορισμένα. Στη συνέχεια εξασκούνται διαδοχικά στην άμυνα και στην επίθεση. Αυτό μπορεί να γίνει με μια μόνο επίθεση και άμυνα από κάθε πλευρά (ippon kumite), με τρεις (sampon kumite) ή με πέντε (gohon kumite).

    Η μέθοδος του ippon jiyu kumite είναι η εξής: και οι δυο αντίπαλοι παίρνουν μια ελεύθερη θέση μάχης (kamae) σε κατάλληλη απόσταση μεταξύ τους και ο επιτιθέμενος, αναγγέλοντας το μέρος του σώματος στο οποίο στοχεύει, πραγματοποιεί αποφασιστικά την επίθεσή του με οποιαδήποτε τεχνική. Ενάντια σε αυτήν, ο αμυνόμενος χρησιμοποιεί ελεύθερα τεχνικές που έχει μάθει και αντεπιτίθεται αμέσως. Σκοπός αυτής της μεθόδου εκπαίδευσης είναι η ρεαλιστική εφαρμογή των βασικών τεχνικών. Με τον τρόπο αυτό ο επιτιθέμενος εκτιμώντας την απόσταση και με την κατάλληλη αναπνοή χρησιμοποιεί προσποιήσεις και ξεγελάσματα για να εκμεταλευθεί κάθε άνοιγμα στην άμυνα του αντιπάλου του και στον κατάλληλο χρόνο εξαπολύει την επίθεσή του. Ο αμυνόμενος χρησιμοποιεί τις τεχνικές του ελεύθερα προς όλες τις κατευθύνσεις, βηματίζοντας εμπρός ή πίσω, εκτελώντας tai sabaki (περιστροφική αποφυγή) ή αλλάζωντας σταση και αφού ξεφύγει από την επίθεση, αντεπιτίθεται.

    Αν όμως μετά την επίθεση ο επιτιθέμενος ξεγελάσει τον αμυνόμενο και συνεχίσει να επιτίθεται, τότε η μέθοδος γίνεται jiyu kumite. Αυτό το προκαταρτικό βήμα προς το jiyu kumite απαιτεί μεγάλη δεξιοτεχνία, έτσι δεν συνίσταται στους αρχάριους, που οι τεχνικές τους θα σκορπίσουν χωρίς καμιά αποτελεσματικότητα. Μόνο για τους προχωρημένους είναι μια καλή μέθοδος για την καλλιέργεια της αληθινής αντίληψης, των αντανακλαστικών και της διαίσθησης, της επίθεσης και της άμυνας. Τελευταία υπάρχει η τάση να δίνεται πρόοιμα μεγάλη έμφαση στο jiyu kumite και το αποτέλεσμα είναι το εξής: παρατηρείται πολύ συχνά το kime να στερείται έντασης και ακρίβειας, επειδή αυτοί που συμμετέχουν στους αγώνες δεν έχουν προπονηθεί αρκετά στα kata και στις βασικές τεχνικές."

    Πέρα όμως από όλα αυτά, αυτό που τονίζεται ιδιαιτέρως από όλους τους μεγάλους δασκάλους του καράτε, που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην ανάπτυξη και τη διάδοση του, είναι η πνευματική αξία της τέχνης (το do του karate do). Ο ίδιος ο Γκιτσίν Φουνακόσι είχε πει πολλές φορές πως ο λόγος για τον οποίο, μεταξύ των δυο διαφορετικών τρόπων γραφής της λέξης καράτε επέλεξε αυτόν που σημαίνει "άδειο χέρι" αντί του συνιθέστερου που σημαίνει "κινέζικο χέρι", είναι γιατί το "άδειο χέρι" τονίζει την πνευματική υπόσταση του καράτε,αφού παραπέμπει απευθείας σε ανάλογες αντιλήψεις του ζεν. Στο βιβλίο του "Karate do, my way of life" γράφει σχετικά: "Το te είναι αρκετά εύκολη λέξη και σημαίνει "χέρι". Όμως υπάρχουν δυο διαφορετικά ιδεογράμματα που προφέρονται και τα δυο kara και που το ένα σημαίνει "άδεος" ενώ το άλλο "κινέζικος". Με ποιο από τα δυο θα πρέπει να γράφεται η πολεμική μας τέχνη; Μπορώ να πω με σιγουριά ότι στη Οκινάβα ήταν σύνηθες να χρησιμοποιούμε τον τρόπο γραφής που σήμαινε "κινέζικο χέρι", αλλά αυτό δε σημαίνει πως αυτός ο τρόπος γραφής είναι και ο σωστός.................... ..........Αναμφίβολα το ιδεόγραμμα kara που σημαίνει "άδειος" είναι πιο σωστό από αυτό που σημαίνει "κινέζικος". Κατ'αρχήν γιατί συμβολίζει το προφανές γεγονός πως το karate δεν χρησιμοποιεί καθόλου όπλα. Έπειτα, οι ασκούμενοι στο karate do δεν στοχεύουν μόνο στο να τελειοποιήσουν την τεχνική τους, αλλά και στο να απαλλάξουν τη σκέψη τους από όλες τις γήινες, υλικές επιθυμίες και τη ματαιόδοξία που τις συνοδεύει. ...Υποστηρίζοντας όπως οι βουδιστές ότι η κενότητα αποτελεί την ουσία ολόκληρης της δημιουργίας, επέμεινα με σταθερότητα στη χρήση του συγκεκριμένου ιδεογράμματος που σημαίνει "άδειος", όταν αναφερόμουν στην πολεμική τέχνη στην οποία αφιέρωσα τη ζωή μου."

    Σύμφωνα με τις βουδιστικές θρησκευτικές δοξασίες τα αντίθετα αλληλοπροϋποθέτονται και αλληλοπεριέχονται (τίποτα δεν υπάρχει χωρίς το αντίθετό του και ακόμα περισσότερο: κάθε τι περιέχει και το αντίθετό του). Ολόκληρη η τέχνη του karate do στηρίζεται σε αυτή την αντίληψη: οι πιο σκληρές και βίαιες τεχνικές χρησιμοποιούνται για να απαλλαγεί ο ασκούμενος από κάθε βίαιο στοιχείο του χαρακτήρα του και να βρει την ηρεμία και τη γαλήνη!!!

Δευτέρα 17 Μαΐου 2010

Η Yoga ωφελεί τον ασκούμενο στο Karate do

Η yoga είναι βέβαια κάτι διαφορετικό από το Καράτε, δεν είναι καν πολεμική τέχνη. Οι λόγοι για τους οποίους παρουσιάζεται εδώ είναι τρεις: α) γιατί αν ο ασκούμενος στο karate do παράλληλα με τις προπονήσεις του ασκείται και στη yoga θα δει εκπληκτική βελτίωση στην απόδοσή του, β) γιατί η yoga στο επίπεδο προσωπικής ανάπτυξης (σωματικά και πνευματικά) επιδιώκει τους ίδιους σκοπούς με τo karate do, γ) γιατί στη yoga υπάρχει το γνωσιολογικό υπόβαθρο για κάθε πολεμική τέχνη.

    Η yoga είναι μια ολοκληρωμένη επιστήμη, με αντικείμενο την εναρμόνιση του "εσωτερικού εαυτού" με το περιβάλλον, γεννήθηκε και αναπτύχθηκε στην Ινδία πριν από χιλιάδες χρόνια. Κατά γράμμα η λέξη yoga σημαίνει "ένωση": η yoga έχει τελικό σκοπό την ένωση του ατομικού εγώ με το απόλυτο, την προσωπική συνείδηση με την απόλυτη, του μεταβαλλόμενου με το αμετάβλητο.

    Η yoga περιέχει τρία αλληλένδετα πεδία σωματικής και πνευματικής άσκησης: τις ασάνας, τις σωματικές ασκήσεις δηλαδή, που αποτελούνται από σειρές στάσεων, την πραναγιάμα, την άσκηση δηλαδή στην αναπνοή, και το ντυάνα , το διαλογισμό, άσκηση του νου. Με τις ασάνας, τις γιογκικές στάσεις, γυμνάζεται αρμονικά κάθε μέρος του σώματος, εξωτερικά και εσωτερικά: οι εκκούσιοι και ακούσιοι μύες, η σπονδυλική στήλη και οι αρθρώσεις, οι αδένες και τα νεύρα. Με την πραναγιάμα, τη γιογκική αναπνοή, προσλαμβάνεται η απαραίτητη ενέργεια για την αναζωογόνηση του σώματος και τον έλεγχο του νου. Η δυνατότητα στοιχειωδούς ελέγχου του νου (αυτοσυγκέντρωση) είναι απαραίτητη για την άσκηση στο διαλογισμό (ντυάνα), την άσκηση δηλαδή του νου μέσω συνειδητών σκέψεων ή και ακινησίας της σκέψης (σε ανώτερα επίπεδα).

    Τις τελευταίες δεκαετίες, με την εξάπλωσή της στη δύση αλλά και σε όλο τον κόσμο, η yoga έχει γίνει αντικείμενο πολλών ερευνών από την σύγχρονη ιατρική επιστήμη. Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών ήταν πράγματι εντυπωσιακά και "αξιοπερίεργα" για τη δυτική επιστημονική σκέψη: επιβαιβεώθηκε η ικανότητα ατόμων που ασκούνται χρόνια και σε τακτική βάση στη yoga, να ελέγχουν συνειδητά αυτόνομες ή ακούσιες λειτουργίες του σώματος, όπως η θερμοκρασία, οι χτύποι της καρδιάς ή η πίεση του αίματος. Αλλά αυτά τα αποτελέσματα πολύ λίγους ενδιαφέρουν. Η ουσία είναι πως από τις πρώτες εβδομάδες άσκησης στη yoga η υγεία βελτιώνεται και ακόμη και χρόνιες παθήσεις, όπως άσθμα, αρθρίτιδα, αρτηριοσκλήρωση κλπ, ανακουφίζονται. Μια σχετική με την αναπνοή μελέτη της χάθα γιόγκα έδειξε πως η χωρητικότητα των πνευμόνων αυξάνει μετά από μόλις έξι μήνες άσκησης κατά 50% και περισσότερο!

    Για τους περισσότερους βέβαια η γιόγκα είναι συνδεδεμένη με την είκόνα ενός "ανθρώπου λάστιχο" και είναι αλήθεια πως η συστηματική και για χρόνια άσκηση στη γιόγκα μπορεί να προσδώσει στον ασκούμενο σχεδόν εξωπραγματική ευλυγισία! Ωστόσο η γιόγκα απευθύνεται σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας, φυσικής κατάστασης κλπ. Τρεις ώρες άσκησης την εβδομάδα αρκούν για να βελτιώσουν τη ζωή μας σε όλους τους τομείς! Μοιάζει πραγματικά απίστευτο και είναι, κανείς δεν μπορεί να καταλάβει τι είναι η γιόγκα αν δεν αρχίσει να ασκείται και ο ίδιος!

Τρίτη 11 Μαΐου 2010

Η ιστορία του Karate Do

Okinawate ή tote ή shurite ή nahate ή απλώς te, είναι οι ονομασίες με τις οποίες οι κάτοικοι της Okinawa αναφέρονταν στην παραδοσιακή τους πολεμική τέχνη, αυτή που σήμερα είναι γνωστή παγκόσμια ως karate (tote στην προφορά της Okinawa). Το καράτε, ως το 1922 που ο Γκιτσίν Φουνακόσι το μεταλαμπάδευσε στην κυρίως Ιαπωνία, ήταν μια τέχνη παντελώς άγνωστη έξω από την Οκινάβα. Αυτό οφείλεται στις ιστορικές ιδιαιτερότητες του νησιού, που καθόρισαν τις ειδικές συνθήκες κάτω από τις οποίες αναπτύχθηκαν οι πολεμικές της τέχνες. Πάντως, λόγω της έλλειψης ιστορικών στοιχείων, η ιστορία των πολεμικών τεχνών της Οκινάβα θα πρέπει να αναζητηθεί στην περιοχή των θρύλων και των υποθέσεων.

    Όπως ξέρουμε, η ιστορική πορεία των πολεμικών τεχνών είναι άμεσα συνυφασμένη με το βουδισμό ζεν, αφού ξεκίνησαν από τη μονή Σαολίν και -σύμφωνα με την παράδοση- τον ίδιο τον Μποντιντάρμα, πρώτο πατριάρχη του βουδισμού ζεν. Για τους βουδιστές λοιπόν, η άσκηση στις πολεμικές τέχνες έχει θρησκευτική σημασία. Μπορούμε επομένως με ασφάλεια να υποθέσουμε πως ταυτόχρονα με την εισαγωγή του βουδισμού ζεν στα νησιά Ryu Kyu (σύμπλεγμα νησιών στο οποίο κεντρικό νησί είναι η Οκινάβα) και την Ιαπωνία μεταφυτεύθηκαν και οι κινεζικές πολεμικές τέχνες. Δεν μπορούμε όμως καν να υποθέσουμε πια μορφή πήραν στο πέρασμα του χρόνου. Επίσης είναι άγνωστο το κατά πόσο αυτές οι τέχνες έγιναν γνωστές σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού της Οκινάβα ή έστω στις ανώτερες τάξεις ή απλά έμειναν πίσω από τα τείχη των μοναστηριών. Ακόμη, είναι βέβαιο, πως και πριν από την εισαγωγή των βουδιστικών πολεμικών τεχνών, οι κάτοικοι των νησιών Ρίου Κίου θα πρέπει να είχαν τις δικές τους μεθόδους πάλης και αυτοάμυνας (όλοι ανεξαιρέτως οι αρχαίοι λαοί είχαν). Τι μορφή είχαν όμως αυτές οι μέθοδοι και το κατά πόσο ήταν συστηματοποιημένες σε μια συμπαγή "τέχνη", επίσης δεν το γνωρίζουμε.

    Πάντως, το ότι τελικά αυτές οι ντόπιες μορφές πάλης αναμείχθηκαν με τις κινεζικές πολεμικές τέχνες, ανεξάρτητα απ΄το κατά πόσο συνέβαλαν σ'αυτό τα βουδιστικά μοναστήρια, είναι βέβαιο. Γιατί απλούστατα, τα νησιά Ρίου Κίου είχαν εμπορικές και άλλες σχέσεις με την Κίνα από αρχαιοτάτων χρόνων. Αν λάβουμε υπόψη μας πως η διείσδυση του κινεζικού πολιτισμού, ιδιαίτερα κατά τη δυναστεία των Τανγκ (618-907μχ) ήταν εντονότατη σε ολόκληρη την Ιαπωνία, μπορούμε να αναλογιστούμε σε ποιό βαθμό είχε φτάσει η κινεζική επίδραση στα νησιά Ρίου Κίου, που λόγω της γεωγραφικής τους θέσης (είναι πολύ πιο κοντά στην Κίνα παρά στην Ιαπωνία) είχαν περισσότερες σχέσεις με την Κίνα παρά με την Ιαπωνία. Οι σχέσεις αυτές έγιναν ακόμη στενότερες όταν κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα τα νησιά Ρίου Κίου περιήλθαν στην κατοχή της Κίνας. Τότε εγκαταστάθηκαν εκεί εντεταλμένοι του Κινέζου αυτοκράτορα με τους ακολούθους τους. Είναι πολύ πιθανό από αυτούς να προήλθε μια πιο συστηματική διείσδυση των κινεζικών πολεμικών τεχνών στο λαό της Οκινάβα.

    Η συστηματοποίηση ωστόσο του καράτε με τη μορφή και το χαρακτήρα που ήρθε ως τις μέρες μας και που το διαφοροποιούν από όλες τις άλλες πολεμικές τέχνες, άρχισε απ'ότι φαίνεται τον 15ο και 16ο αιώνα. Η διαμόρφωσή του αυτή οφείλεται κυρίως στις πολιτικές εξελίξεις που έλαβαν χώρα τότε στα νησιά Ρίου Κίου. Το 1429 τα νησιά Ρίου Κίου που μέχρι τότε ήταν χωρισμένα σε τρία εμπόλεμα βασίλεια ( Τσούζαν, Νάνζαν, Χόκουζαν ) ενοποιούνται από τον βασιλιά του Τσούζαν, τον Σο Χασί. Αργότερα, το 1477, ο βασιλιάς Σόσιν, συνεχιστής της δυναστείας του Σο Χασί, εξέδωσε διάταγμα με το οποίο απαγόρευσε στους κατοίκους των Ρίου Κίου την κατοχή οποιουδήποτε όπλου καθώς και την άσκηση πολεμικών τεχνών. Η απαγόρευση αυτή ίσχυσε μέχρι το 1609 όταν ο τότε βασιλάς των Ρίου Κίου βρέθηκε σε εμπόλεμη κατάσταση με τον Σιμάζου, νταϊμιο της επαρχίας Σατσούμα. Για το λόγο αυτό ο επαγγελματικός στρατός δεν επαρκούσε και έτσι οπλίστηκε και εφεδρικός στρατός από κατοίκους των Ρίου Κίου. Ο Σατσούμα όμως τελικά νίκησε και ως νέος κυρίαρχος των Ρίου Κίου εξέδωσε νέο διάταγμα απαγόρευσης κατοχής όπλων και άσκησης πολεμικών τεχνών. Η απαγόρευση αυτή ίσχυε τυπικά, ως την αρχή του 20ου αιώνα.

    Αυτές οι απαγορεύσεις έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των πολεμικών τεχνών της Οκινάβα. Σε εποχές που οι έννοιες του "νόμου" και της "τάξης" ήταν τελείως άγνωστες και που η φρούρηση των χωρικών από τους διαφόρων ειδών κακοποιούς δεν ήταν καν μέσα στις έννοιες των τοπικών αρχόντων, η ικανότητα αυτοάμυνας για τους απλούς ανθρώπους ήταν πραγματικά ζήτημα ζωής και θανάτου. Έτσι, μην έχοντας άλλη επιλογή αφού τους απαγορεύθηκε να φέρουν όπλα, οι κάτοικοι της Οκινάβα ανέπτυξαν ως την τελειότητα την τέχνη της αυτοάμυνας με άδεια χέρια. Ακόμα και σ'αυτήν όμως έπρεπε να εξασκούνται με απόλυτη μυστικότητα, αφού απαγορευόταν η άσκηση κάθε είδους πολεμικών τεχνών. Γι αυτό, ήταν αναγκασμένοι όχι μόνο να εξασκούνται νύχτα, αλλά και να κάνουν το μεγαλύτερο μέρος της εξάσκησης μόνοι τους, αφού η δυνατότητα άσκησης μαζί με το δάσκαλο και άλλους μαθητές ήταν πραγματικά πολύ περιορισμένη. Επίσης, έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος "κάλυψης" της άσκησης στο καράτε, από "αδιάκριτα" μάτια (το επάγγελμα του "χαφιέ" είναι ίσως το αρχαιότερο του κόσμου!), αναμείχθηκαν λοιπόν οι κινήσεις του καράτε με κινήσεις τοπικών λαϊκών χορών.

    Τα παραπάνω εξηγούν τις ιδιαιτερότητες της τέχνης του καράτε όπως έφθασε ως τις μέρες μας: τα ΚΑΤΑ αναπτύχθηκαν ως την τελειότητα αφού αναγκαστικά έγιναν ο πυρήνας της εκπαίδευσης στο καράτε. Τεχνικές που απαιτούν πολύωρη εξάσκηση με αντίπαλο, υπό την επίβλεψη δασκάλου, όπως π.χ. πολύπλοκα κλειδώματα και λαβές, απαλείφθηκαν. Το καράτε αναγκαστικά εστίασε την προσοχή του στις τεχνικές χτυπημάτων και τις τελειοποίησε σε τέτοιο βαθμό ώστε, έφτασε στο σημείο να θεωρείται ως τέχνη "του ενός χτυπήματος"! Για αυτό το λόγο (επειδή δηλαδή σε μάχη μεταξύ δυο καρατέκα δεν υπήρχε δεύτερη ευκαιρία, όποιος δέχοταν το πρώτο χτύπημα ήταν από βαριά τραυματίας έως νεκρός) τελειοποιήθηκαν στο έπακρο και οι τεχνικές άμυνας, αποκρούσεις και αποφυγές. Η ανάμειξη τέλος των διαφόρων κάτα του καράτε με τους λαϊκούς χορούς της Οκινάβα, προφανώς συνέβαλε στην αναμφισβήτητη αισθητική του τελειότητα: την απόλυτη αρμονία των κινήσεων και την εξαιρετική αίσθηση του ρυθμού.

    Σε σχέση τώρα με το ζήτημα της καταγωγής του καράτε και της σχέσης του με τις κινεζικές πολεμικές τέχνες, ο Γκιτσίν Φουνακόσι στο βιβλίο του "karate do: my way of life", μας δίνει κάποιες εξαιρετικής σημασίας πληροφορίες:

    "Στη Οκινάβα τα παλιά χρόνια, υπήρχαν όπως ξέρουμε δυο διαφορετικές σχολές (στυλ) καράτε: οι Ναβάτε και Σούριτε. Λέγεται πως αυτές οι δυο σχολές συνδέονται με τις δυο σχολές κινέζικης πυγμαχίας (Κέμπο) που ονομάζονται Γουντάνγκ και Σορίντζι Κέμπο και οι οποίες ήκμασαν κατά τη διάρκεια των δυναστειών Γιουάν (1271-1368), Μινγκ(1368-1644) και Τζιν (1115-1234). Η ίδρυση της σχολής Γουντάνγκ αποδίδεται στον Ταοϊστή μοναχό Τζανγκ Σαν Φενγκ ενώ ιδρυτής της σχολής Σορίντζι είναι κατά την παράδοση ο ίδιος ο Μποντιντάρμα, ο ιδρυτής του βουδισμού ζεν.....

    Σύμφωνα πάντα με την παράδοση, η σχολή Γουντάνγκ πήρε το όνομά της από το κινεζικό βουνό στο οποίο μόναζε ο ιδρυτής της, ενώ η λέξη Σορίντζι είναι η ιαπωνική προφορά για το ναό Σαολίν....Ότι κι αν δεχτούμε πάντως από την παράδοση ως ιστορικό γεγονός, δεν υπάρχει αμφιβολία πως η κινέζικη πυγμαχία διέσχισε πράγματι τη θάλασσα και έφθασε ως την Οκινάβα όπου συγχωνεύτηκε με τις ντόπιες μορφές πάλης για να σχηματίσει τη βάση αυτού που σήμερα γνωρίζουμε ως καράτε."

    Η εξαιρετικής σημασίας πληροφορία στα παραπάνω, είναι η σύνδεση, κατά την παράδοση, με τη σχολή (σύστημα, στυλ) κινεζικής πυγμαχίας Γουντάνγκ την οποία ίδρυσε ο Ταοϊστής μοναχός Τζανγκ Σαν Φενγκ. Αυτό το στυλ ήταν ένα από τα λεγόμενα "εσωτερικά" ή "μαλακά" στυλ, κάτι σαν το σημερινό Τάε Τσι (πολλοί μάλιστα θεωρούν πως είναι ο άμεσος πρόγονος του Τάε Τσι). Επομένως το καράτε δεν διαμορφώθηκε μόνο από τα "σκληρά" στυλ των κινέζικων wu shu, αλλά απορόφησε και τη γνώση των "μαλακών" ή "εσωτερικών" στυλ. Αυτό βέβαια είναι φανερό και από την εκτέλεση των ΚΑΤΑ.

    Στα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου, η απαγόρευση στην άσκηση του καράτε ενώ τυπικά ήταν ακόμη σε ισχύ, είχε χαλαρώσει υπερβολικά. Η άσκηση σε αυτό γινόταν βέβαια ακόμη τη νύχτα, ήταν όμως πολύ δημοφιλές και δεν ήταν σπάνιες οι περιπτώσεις δημοσίων επιδείξεων ακόμη και μπροστά σε επισήμους και κρατικούς αξιωματούχους. Μια τέτοια επίδειξη πραγματοποίησε το 1902 ο Γκιτσίν Φουνακόσι (που στο επάγγελμα ήταν δάσκαλος δημοτικού σχολείου – επαγγελματίες καθηγητές καράτε δεν υπήρχαν τότε) κατά την επίσημη επίσκεψη στην Οκινάβα του περιφερειακού σχολικού επιθεωρητή. Αυτός, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από το καράτε ώστε συνέταξε μια αναφορά προς το υπουργείο παιδείας, στην οποία εισηγούταν την ένταξη του καράτε στο πρόγραμμα των δημοσίων σχολείων της Οκινάβα. Έτσι, από τις αρχές του 20ου αιώνα, το καράτε όχι μόνο έγινε νόμιμο αλλά και διδασκόταν στα δημόσια σχολεία. Τότε ήταν που ο δάσκαλος Ιτόσου (από τους μεγαλύτερους δασκάλους του καράτε και δάσκαλος του Γκιτσίν Φουνακόσι) έφτιαξε τα Heian Kata, πέντε περίφημα κάτα στα οποία παρουσιάζονται με απλοτητα οι βασικές αρχές του καράτε ντο. Τα Heian Kata λόγω του προοδευτικού βαθμού δυσκολίας τους, είναι ιδανικά για τη διδασκαλία των βασικών αρχών του καράτε σε αρχάριους και φτιάχτηκαν ακριβώς για να εισαχθούν στις βασικές έννοιες της τέχνης οι μαθητές των δημοτικών σχολείων της Οκινάβα. Από τότε μέχρι σήμερα τα Heian Kata είναι αυτά στα οποία στηρίζεται η διδασκαλία του καράτε σε αρχάριους μαθητές (για τα πρώτα 2 χρόνια περίπου) σε όλα ανεξαιρέτως τα στυλ καράτε (και στα κορεάτικα στυλ).

    Το τεράστιο άλμα όμως για το καράτε ντο, έγινε το 1922 όταν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά εκτός Οκινάβα, στην πρώτη εθνική αθλητική επίδειξη που έγινε στο Τόκιο, υπό την αιγίδα του υπουργείου παιδείας της Ιαπωνίας. Την ιστορική αυτή επίδειξη πραγματοποίησε ο Γκιτσίν Φουνακόσι, που εκείνη την εποχή ήταν πρόεδρος του "Συνδέσμου για την Ανάπτυξη των Πολεμικών Τεχνών της Οκινάβα". Η επίδειξη είχε τόσο μεγάλη επιτυχία που ο Φουνακόσι αποφάσισε να μείνει στο Τόκιο αντί να επιστρέψει στην Οκινάβα, ακριβώς γιατί δεχόταν από παντού αιτήσεις για διδασκαλία, επιδείξεις και σεμινάρια. Αξίζει να σημειωθεί πως ο πρώτος μαθητής του Φουνακόσι στο Τόκιο ήταν ο ίδιος ο Τζιγκόρο Κάνο, αναμορφωτής του Ζίου Ζίτσου, ιδρυτής του αθλήματος του Τζούντο και της ένωσης Τζούντο "Κόντοκαν" (η οποία μέχρι και σήμερα είναι η παγκόσμια κεφαλή του Τζούντο). Μαζί με τον Κάνο διδάχτηκαν καράτε από τον Φουνακόσι και πολλά στελέχη του "Κόντοκαν".

    Στα επόμενα χρόνια η ανάπτυξη του καράτε ήταν τεράστια. Είναι η θρυλική "εποχή των πανεπιστημίων" που ο Φουνακόσι ιδρύει Ντότζο στα πανεπιστήμια του Τόκιο και άλλων πόλεων, στα οποία βάζει ως δασκάλους προχωρημένους μαθητές του και περιοδικά τα επισκέπτεται και ο ίδιος για να διδάξει. Η τεράστια ανάπτυξη του καράτε έφερε στην Ιαπωνία από την Οκινάβα και άλλους μεγάλους δασκάλους της τέχνης, όπως οι Μαμπούνι και Μιγιάγκι. Το 1936 ιδρύεται στο Τόκιο από τον Φουνακόσι το θρυλικό ντότζο "Σότοκαν". Μέχρι την έναρξη του πολέμου το καράτε είχε ήδη διαδωθεί σε όλη την Ιαπωνία αλλά και στην Κορέα που τότε ήταν υπό Ιαπωνική κατοχή.

    Μετά τον πόλεμο και την κατοχή της Ιαπωνίας από τους Αμερικάνους, το καράτε είχε την ευκαιρία του για παγκόσμια διάδοση. Ο αμερικάνικος στρατός έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για αυτή την τέχνη και εκπαιδευόταν σε αυτή όχι μόνο οι Αμερικάνοι στρατιώτες και αξιωματικοί που υπηρετούσαν στην Ιαπωνία, αλλά και ειδικά κλιμάκια αξιωματικών από την Αμερική που επισκέπτονταν την Ιαπωνία ακριβώς για να γνωρίσουν το καράτε και να το διδάξουν έπειτα στον αμερικανικό στρατό. Έτσι το καράτε διαδόθηκε πολύ γρήγορα στην Αμερική. Το 1953 που ιδρύθηκε η "Japan Karate Association" το ενδιαφέρον για το καράτε παγκόσμια ήταν ήδη πολύ μεγάλο. Η "Japan Karate Association" υπήρξε ο αρχιτέκτονας και εκτελεστής της παγκόσμιας διάδοσης του καράτε: στο αρχηγείο της οργάνωσης στο Τόκυο εκπαιδεύονταν εντατικά οι πιο ταλαντούχοι καρατέκα της Ιαπωνίας, όχι μόνο στο καράτε αλλά και σε τεχνικές επικοινωνίας, διδασκαλίας, διοίκησης κλπ. Κατόπιν αποστέλλονταν στο εξωτερικό για να εργαστούν για τη διάδοση της τέχνης.

    Την τακτική της "Japan Karate Association" ακολούθησαν και άλλες οργανώσεις. Τα αποτελέσματα ήταν κάτι παραπάνω από ικανοποιητικά, αφού σήμερα το Καράτε είναι αναμφισβήτητα η πιο διαδεδομένη πολεμική τέχνη. Και είναι πράγματι εντυπωσιακό το πως η τέχνη που για αιώνες ασκούταν περιορισμένα σε ένα μικρό νησάκι (και εκεί κρυφά), σε λιγότερο από πενήντα χρόνια κατέκτησε ολόκληρο τον κόσμο!

Πέμπτη 6 Μαΐου 2010

Budo: οι πολεμικές τέχνες της Ιαπωνίας

    Judo, Karate do, Ken do, Iai do, Kiu do. Τα ίδια ιδεογράμματα που στην Κίνα προφέρονται wu shu και εννοιολογικά περιλαμβάνουν όλες τις πολεμικές τέχνες, στην Ιαπωνία προφέρονται bu jutsu και έχουν την ίδια σημασία. Οι πολεμικές τέχνες της Ιαπωνίας προέρχονται από την Κίνα, όπως άλλωστε και ο ιαπωνικός πολιτισμός στο σύνολό του. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως ο Ιαπωνικός πολιτισμός (κατ'επέκταση και οι πολεμικές τέχνες) στερείται πρωτοτυπίας και αυθεντικότητας. Κάθε άλλο. Η Ιαπωνία δεν μιμήται αλλά αφομειώνει και δημιουργεί. Έτσι τα ιαπωνικά bujutsu έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά και διαφοροποιούνται σαφώς, σε τεχνική και φιλοσοφία, από τα αντίστοιχα κινέζικα wushu.

    Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των bu jutsu είναι η απόλυτη εξειδίκευσή τους κατά αντικείμενο. Έτσι, ενώ στα περισσότερα κινέζικα wu shu συνυπάρχουν οι τεχνικές άοπλης μάχης με τις τεχνικές διαφόρων όπλων, στην Ιαπωνία διαχωρίζονται σαφώς, όχι μόνο η άοπλη από την ένοπλη μάχη, αλλά και οι τεχνικές των διαφόρων όπλων μεταξύ τους. Υπάρχουν δηλαδή εξειδικευμένες κατα όπλο πολεμικές τέχνες, όπως Bo jutsu (ραβδομαχία), Kiu jutsu (τοξοβολία), Naginata jutsu (η τέχνη του δρεπανιού), Ken jutsu (ξιφασκία), Iai jutsu (η τέχνη του τραβήγματος του ξίφους), αλλά και άοπλες τεχνικές (ju jutsu, kempo). Η ιδιαιτερότητα αυτή εξηγείται αφενός από τη νοοτροπία του Ιαπωνικού λαού, αφεταίρου από ιστορικούς λόγους: για πολλούς αιώνες η άσκηση των "επίσημων" πολεμικών τεχνών, αυτών δηλαδή που ασκούνταν με τα όπλα της εποχής (ξίφος, τόξο) δεν επιτρεπόταν στις πλατειές λαϊκές μάζες παρά μόνο στην τάξη των πολεμιστών (busi, samurai) ή πίσω από τα τείχη των σιντοϊστικών και βουδιστικών μοναστηριών.

    Έτσι το ξίφος ήταν έμβλημα ευγένειας και κοινωνικής θέσης και ο πολεμιστής δεν το αποχωρίζοταν ποτέ. Από την άλλη μεριά, ο πολεμιστής σαμουράι, για λόγους τιμής, δεν φιλονικούσε ποτέ με ανθρώπους του λαού παρά μόνο με άλλους ένοπλους σαμουράι. Για τους λόγους αυτούς, η τάξη των σαμουράι εξέλιξε μέχρι την τελειότητα την τέχνη του ξίφους αλλά και την τέχνη της τοξοβολίας. Βέβαια, οι Ιάπωνες πολεμιστές ασκούνταν και στην άοπλη μάχη. Επειδή όμως οι πολεμιστές της εποχής φορούσαν πανοπλία, μια τεχνική που να εξειδικεύεται στα χτυπήματα θα ήταν πραγματικά άχρηστη στο πεδίο της μάχης. Γι αυτό οι σαμουράι ασκούνταν σε μια τεχνική που εστίαζε στην πάλη σώμα με σώμα και χρησιμοποιούσε αποφυγές και εκτροπές, λαβές, εκσφενδονίσεις και κλειδώματα, με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγεται η ευθεία αντιπαράθεση δύναμης στη δύναμη του αντιπάλου. Η τέχνη αυτή ονομάζοταν ju jutsu (τέχνη της ευλυγισίας) και στη δύση έγινε γνωστή σαν ζίου ζίτσου.

    Η τοξοβολία ωστόσο, μετά την εμφάνιση του πυροβόλου όπλου, καθίσταται ουσιαστικά άχρηστη στα πεδία των μαχών και από καθαρά φονική τεχνική μετατρέπεται σε τελετουργική άσκηση προσανατολισμένη στην πνευματική εξέλιξη. Σαν τέτοια συντηρήθηκε και εξελίχθηκε ακόμη παραπέρα από τους μοναχούς. Μέχρι και σήμερα το kiu jutsu (kiudo) θεωρείται από τους Ιάπωνες σαν ένα από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά σύμβολα. Παράλληλα με την τοξοβολία αναπτύχθηκε στα βουδιστικά μοναστήρια το kempo, μια κινεζική τεχνική άοπλης μάχης που εισήχθει στην Ιαπωνία από τους βουδιστές μοναχούς. Το kempo διαφέρει ριζικά από την άοπλη τεχνική των σαμουράι (το jujutsu ) γιατί είναι σχεδιασμένο κυρίως για αυτοάμυνα εναντίον πολλών άοπλων (ή με ελαφρύ οπλισμό) αντιπάλων, και για το λόγο αυτό χρησιμοποιεί κυρίως χτυπήματα (τεχνικές μεγάλων και μεσαίων αποστάσεων), αντίθετα με το jujutsu που χρησιμοποιεί την πάλη σώμα με σώμα. Το διασημότερο kempo είναι αυτό που αναπτύχθηκε στο νησί Okinawa και σήμερα είναι ίσως η δημοφιλέστερη πολεμική τέχνη παγκόσμια: το karate do.

    Παράλληλα με τις πολεμικές τέχνες που αναφέρθηκαν παραπάνω, εξελίσσονταν και άλλες πολεμικές τέχνες από ανθρώπους του λαού, οι οποίοι, καθώς δεν επιτρέποταν να φέρουν όπλα ήταν εντελώς απροστάτευτοι. Έτσι χρησιμοποιούσαν ως εργαλεία αυτοάμυνας αντικείμενα καθημερινής χρήσης καθώς και σύνεργα της δουλειάς τους. Η πιο διαδεδομένη από αυτές τις τέχνες ήταν το bo jutsu, η τέχνη της ραβδομαχίας, τόσο γιατί το ραβδί ήταν ένα αντικείμενο της καθημερινότητας (που ακόμη και αν δεν το είχε κανείς μαζί του μπορούσε εύκολα να το βρει σε ώρα ανάγκης) όσο και για τις μεγάλες δυνατότητές του ως όπλο που πλησιάζουν αυτές του σπαθιού.

    Έτσι σε γενικές γραμμές εξελίχθηκαν τα κλασσικά bu jutsu της Ιαπωνίας. Η καταγωγή τους είναι αρχαία, όπως ήδη είπαμε και ανάγεται στις απαρχές της Ιαπωνικής ιστορίας και ακόμα παλαιότερα, αφού οι ρίζες τους βρίσκονται στον κινεζικό πολιτισμό. Ο σχηματισμός και η τυποποίησή τους ως ιδιαίτερων πολεμικών τεχνικών, καθαρά σχεδιασμένων για το πεδίο της μάχης χωρίς φιλοσοφικούς και ηθικούς προβληματισμούς, έλαβε χώρα μεταξύ του 8ου και του 16ου αιώνα. Την περίοδο αυτή η Ιαπωνία μαστιζόταν από αλεπάλληλους εμφυλίους πολέμους μεταξύ των διαφόρων παντοδύναμων φεουδαρχών που μάχονταν για τη διανομή της γης και της εξουσίας. Η ζωή των Ιαπώνων πολεμιστών την περίοδο αυτή ήταν μια ζωή συνεχούς πολέμου, όπου η κάθε στιγμή τους θα μπορούσε να είναι η τελευταία. Γι αυτό η αδιαφορία προς το θάνατο ήταν στοιχείο της πολεμικής τους εκπαίδευσης (και της θρησκευτικής τους πίστης). Το ζητούμενο τότε από τον πολεμιστή ήταν η νίκη και όχι η επιβίωση, γι αυτό και τα bu jutsu της εποχής θα πρέπει να υποθέσουμε πως ήταν περισσότερο επιθετικής νοοτροπίας.

    Ώσπου το 1603 η Ιαπωνία αποκύρηξε τον πόλεμο: είναι η περίφημη "περίοδος Edo" (1603 έως 1868), η χρυσή εποχή του ιαπωνικού πολιτισμού. Την περίοδο αυτή η χώρα βρίσκεται ουσιαστικά κάτω από την πολιτική εξουσία των σαμουράι. Απόλυτος και πανίσχυρος κυβερνήτης είναι ο σογκούν, ο στρατιωτικός διοικητής, οι φεουδάρχες είναι ουσιαστικά υποτελείς του. Πρόκειται για την λαμπρότερη περίοδο της ιαπωνικής ιστορίας: με εξασφαλισμένη την ειρήνη και την ευημερία και κάτω από την ευεργετική επίδραση του βουδισμού, όλες οι καλές τέχνες (θέατρο, μουσική, ποίηση, ζωγραφική κλπ) αναπτύχθηκαν σε υψηλότατο βαθμό.

    Η ειρηνική περίοδος Edo, αντίθετα απ' ότι θα περίμενε κανείς, ήταν η χρυσή εποχή και για τις ιαπωνικές πολεμικές τέχνες. Ως παιδεία της άρχουσας τάξης έγιναν κυρίαρχη κουλτούρα, ενώ παράλληλα το περιεχόμενό τους εμπλουτίστηκε με φιλοσοφικούς προσανατολισμούς. Επειδή πια δεν ήταν "τέχνες επιβίωσης" που απ' το βαθμό της γνώσης τους εξαρτιόταν άμεσα (στο πεδίο της μάχης) η ζωή του πολεμιστή, δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στο ηθικό-φιλοσοφικό στοιχείο τους. Θεωρούνταν πια ως ολιστικές τέχνες αυτοβελτίωσης, με έντονα στοιχεία θρησκευτικότητας, παρά ως φονικές τεχνικές. Έτσι, από την περίοδο Edo ακόμα, άρχισε ο σταδιακός μετασχηματισμός των bujutsu σε budo, μετασχηματισμός που ολοκληρώθηκε στην περιοδο Meiji.

    Στην περίοδο Meiji η αριστοκρατία των σαμουράι όχι μόνο έχασε την εξουσία της αλλά και θεωρήθηκαν ως νοσηρό κατάλοιπο ενός κακού παρελθόντος. Με ειδικά διατάγματα τους απαγορεύθηκε να φορούν τα χαρακτηριστικά δυο σπαθιά τους, και για να καταλάβουν οποιαδήποτε δημόσια θέση ή για να εισέλθουν στη δημόσια εκπαίδευση, έπρεπε να κουρέψουν τον πατροπαράδοτο κότσο τους! Είναι η εποχή της ανόδου του ιαπωνικού καπιταλισμού, η εποχή της αποδοχής του δυτικού πολιτισμού και κάθε σύνδεσμος με το φεουδαρχικό παρελθόν και τον μυστικιστικό πολιτισμό αποκόπτεται. Εξάλλου οι πολεμικές τέχνες των σαμουράι, με την ανάπτυξη της πολεμικής τεχνολογίας, καθίστανται πλέον άχρηστες για τα πεδία των μαχών.

    Οι πολεμικές τέχνες (bujutsu), ολοκληρώνοντας το μετασχηματισμό του περιεχομένου τους που είχε ήδη αρχίσει από την περίοδο Edo, μετατρέπονται και μετονομάζονται σε ειρηνικούς "πολεμικούς" δρόμους ψυχοσωματικής αυτοβελτίωσης (budo). Έτσι, όχι μόνο σώζονται από τον αφανισμό (που στην περίοδο Meiji έμοιαζε να είναι το μέλλον τους), αλλά και εξαπλώνονται με πρωτοφανείς ρυθμούς σε όλα τα στρώματα του ιαπωνικού πληθυσμού και τελικά κατακτούν τον κόσμο ολόκληρο!